ساختار لاستیک خودرو

لاستیک خودرو فقط یک تیوب پر از باد نیست؛ بلکه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هریک نقش مهمی در عملکرد آن دارند. در ادامه بخش‌های مختلف لاستیک خودرو را بررسی می‌کنیم.

بید تایر (Bead)

حلقه‌ای از کابل فولادی مقاوم است که با لایه‌ای از لاستیک پوشانده شده. این قسمت باعث می‌شود تایر محکم روی رینگ بنشیند و فشار ناشی از نصب یا حرکت خودرو را تحمل کند.

بدنه تایر (Body Plies)

بدنه لاستیک خودرو از چند لایه پارچه مخصوص (معمولاً پلی‌استر) ساخته می‌شود که به آن‌ها «پلی» می‌گویند. در تایرهای رادیال، نخ‌ها عمود بر سطح آج قرار دارند و در تایرهای قدیمی‌تر مورب هستند. تعداد لایه‌ها، میزان استحکام تایر را مشخص می‌کند.

کمربندهای فولادی (Steel Belts)

در تایرهای رادیال، کمربندهایی از فولاد زیر آج قرار می‌گیرند تا مقاومت در برابر پنچری افزایش یابد و سطح تماس تایر با جاده یکنواخت بماند.

لایه تقویتی (Cap Ply)

یک یا دو لایه اضافه پارچه‌ای (معمولاً پلی‌استر) که در تایرهای سرعت‌بالا استفاده می‌شود تا در سرعت زیاد، اجزای تایر ثابت بمانند.

دیواره جانبی (Sidewall)

قسمت کناری لاستیک خودرو که علاوه‌بر محافظت از لایه‌های داخلی، پایداری جانبی خودرو را تضمین می‌کند.

آج تایر (Tread)

از ترکیب انواع لاستیک طبیعی و مصنوعی ساخته می‌شود. ابتدا به‌صورت یک بلوک صاف تولید می‌شود و سپس در قالب مخصوص، طرح‌های شیار برای ایجاد چسبندگی و هدایت آب روی آن حک می‌شود.

همه این اجزا در دستگاه مخصوص روی هم سوار می‌شوند و شکل کلی تایر را می‌گیرند. سپس لاستیک خودرو به دستگاه پخت (Curing Machine) می‌رود، جایی که با فشار و حرارت بالا، همه بخش‌ها به هم متصل و طرح آج و نوشته‌ها روی آن حک می‌شود. این مرحله را «ولکانیزه‌کردن» می‌نامند.

معنی اعداد و حروف روی لاستیک خودرو

اگر به دیواره جانبی لاستیک خودرو نگاه کنید، مجموعه‌ای از اعداد و حروف کوچک می‌بینید که هرکدام معنای مشخصی دارند. در ادامه شما را با مفهوم هر کدام از آن‌ها آشنا می‌کنیم.

۱. نوع لاستیک (Tire Type)

حرف P نشان‌دهنده لاستیک خودروی سواری است. LT برای وانت و خودروهای سبک باری، و T برای لاستیک یدک موقت استفاده می‌شود.

۲. پهنای لاستیک (Tire Width)

عدد 235 نشان می‌دهد لاستیک از یک دیواره تا دیواره ۲۳۵ میلی‌متر عرض دارد. این اندازه زمانی دقیق است که لاستیک روی رینگ استاندارد خودش نصب شده باشد.

۳. نسبت ابعاد یا فاق (Aspect Ratio)

این عدد نسبت ارتفاع لاستیک (از بید تا بالای آج) به پهنا را نشان می‌دهد. برای مثال، اگر نسبت ابعاد 75 باشد یعنی ارتفاع لاستیک ۷۵٪ پهنا است. در این مثال:

۰٫۷۵ × ۲۳۵ = ۱۷۶٫۲۵ میلی‌متر.

هرچه این نسبت کمتر باشد، لاستیک کوتاه‌تر و عریض‌تر است.

لاستیک‌های اسپرت معمولاً نسبت ابعاد پایین‌تری دارند که باعث پایداری بهتر در پیچ‌ها می‌شود، چون دیواره جانبی کوتاه‌تر و سفت‌تر است.

۴. نوع ساختار (Tire Construction)

حرف R به‌معنای ساختار رادیال است که رایج‌ترین نوع لاستیک امروزی است. در گذشته از ساختارهای مورب (D) یا مورب کمربندی (B) استفاده می‌شد. روی لاستیک همچنین تعداد لایه‌های بدنه و آج ذکر می‌شود.

۵. قطر رینگ (Rim Diameter)

عدد بعدی، قطر داخلی لاستیک یا همان قطر رینگی را که لاستیک برای آن ساخته شده (برحسب اینچ) نشان می‌دهد.

۶. درجه‌بندی کیفیت لاستیک (UTQG)

این استاندارد سه شاخص اصلی دارد:

• سایش آج (Tread Wear): عدد بزرگ‌تر یعنی دوام بیشتر آج در شرایط آزمایشگاهی. این عدد مقایسه‌ای است و لزوماً مدت واقعی عمر لاستیک شما را مشخص نمی‌کند.
• چسبندگی (Traction): با حروف AA، A، B، C درجه‌بندی می‌شود. AA بالاترین میزان چسبندگی روی سطوح مرطوب را دارد.
• مقاومت حرارتی (Temperature): با حروف A، B، C نشان داده می‌شود و بیانگر توانایی دفع گرما است. گرمای بیش‌ازحد می‌تواند عمر لاستیک را کم کرده یا باعث ترکیدن آن شود.

۷. کد خدمات (Service Description)

این بخش شامل دو قسمت است:

شاخص بار (Load Index)

عددی که حداکثر وزن قابل‌تحمل لاستیک را نشان می‌دهد. مثلاً عدد 105 یعنی لاستیک می‌تواند تا ۹۲۵ کیلوگرم بار تحمل کند. در جدول زیر می‌توانید همه این شاخص‌ها و وزن قابل تحمل مترادف آن را ببینید. 

شاخص سرعت (Speed Rating)

حرف بعد از شاخص بار، حداکثر سرعت مجاز لاستیک خودرو را مشخص می‌کند. مثلاً S یعنی حداکثر سرعت ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت.

چسبندگی و عملکرد لاستیک در گل، برف و باران

در صنعت لاستیک‌سازی امروزی، اصطلاحات زیادی برای توصیف ویژگی‌های لاستیک استفاده می‌شوند که بعضی از آن‌ها واقعی و قابل اتکا هستند و بعضی صرفاً جنبه تبلیغاتی دارند. در این بخش مهم‌ترین ویژگی‌ها و استانداردهای مربوط به چسبندگی و عملکرد لاستیک خودرو را بررسی می‌کنیم.

لاستیک‌های چهارفصل با نشان گل و برف (Mud and Snow – M+S)

اگر روی لاستیک خودرو علائمی مانند MS، M+S، M/S یا M&S وجود داشته باشد، این بدان معناست که لاستیک طبق راهنمای انجمن تولیدکنندگان لاستیک آمریکا (RMA) برای گل و برف طراحی شده است.

برای دریافت این نشان، لاستیک باید ویژگی‌های هندسی زیر را داشته باشد:

1. شیارها یا حفره‌های موجود در لبه آج لاستیک حداقل باید:
   • تا نیم اینچ به‌سمت مرکز آج ادامه داشته باشند.
   • عرض مقطع حداقل ۱/۱۶ اینچ باشد.
   • زاویه لبه‌ها بین ۳۵ تا ۹۰ درجه نسبت به جهت حرکت باشد.
2. حداقل ۲۵٪ از سطح تماس آج باید شیار یا حفره باشد.

به زبان ساده، لاستیک خودرو باید دارای شیارهای بزرگ در لبه‌ها باشد که به‌سمت مرکز آج ادامه پیدا کند و حداقل یک‌چهارم سطح آج شیار داشته باشد تا در گل و برف عملکرد مناسبی داشته باشد.

نشان عملکرد شدید برفی (Severe Snow Use)

برای بهبود ایمنی در شرایط برفی شدید، انجمن تولیدکنندگان لاستیک و صنعت لاستیک، استانداردی تعریف کرده‌اند که شامل تست عملکرد واقعی لاستیک روی برف است. لاستیک‌هایی که این استاندارد را دارند، علاوه‌بر داشتن مشخصات هندسی M/S، باید شاخص چسبندگی برفی حداقل ۱۱۰ درصد نسبت به لاستیک مرجع ASTM را در آزمایش ASTM F-1805 به دست آورند. این لاستیک‌ها معمولاً دارای یک نماد ویژه برف شدید کنار نشان M/S هستند.

جلوگیری از هیدروپلنینگ (Hydroplaning)

هیدروپلنینگ زمانی رخ می‌دهد که خودرو از روی آب‌های جمع‌شده روی سطح جاده عبور کند و آب نتواند سریعاً از زیر لاستیک خارج شود. در این حالت، لاستیک خودرو از سطح زمین جدا شده و تنها توسط آب نگه داشته می‌شود، در نتیجه چسبندگی تقریبا صفر شده و خودرو ممکن است کنترل خود را از دست بدهد.

برای کاهش خطر هیدروپلنینگ، برخی لاستیک‌ها دارای شیارهای عمیق و جهت‌دار هستند که آب را به‌سرعت از زیر لاستیک خارج می‌کنند و ایمنی رانندگی در مسیرهای خیس را افزایش می‌دهند.

چگونه لاستیک‌ها وزن خودرو را تحمل می‌کنند؟

شاید برایتان جالب باشد که چگونه یک لاستیک خودرو با فشار حدود ۳۰ PSI می‌تواند وزن یک خودرو را تحمل کند. اگر به لاستیک‌ها نگاه کنید، متوجه خواهید شد که آن‌ها کاملاً گرد نیستند. در پایین هر لاستیک، جایی که با سطح جاده تماس دارد، یک سطح صاف کوچک وجود دارد که به آن Contact Patch یا سطح تماس لاستیک با جاده گفته می‌شود.

این سطح تماس، وزن خودرو را بین لاستیک‌ها تقسیم می‌کند. هرچه فشار لاستیک بیشتر باشد، نیاز به سطح تماس کمتر است و برعکس، اگر فشار لاستیک کم باشد یا خودرو بار سنگین‌تری داشته باشد، سطح تماس بزرگ‌تر می‌شود تا وزن خودرو را تحمل کند.

معرفی برند معتبر لاستیک خودرو؛ LANDER با نمایندگی انحصاری SASCO در ایران

لاستیک‌های LANDER از جمله برندهای معتبر و باکیفیت در ایران محسوب می‌شوند که به دلیل دوام بالا، عملکرد مطمئن و قیمت رقابتی شهرت دارند. شرکت SASCO به عنوان نماینده انحصاری فروش و خدمات پس از فروش لاستیک‌های LANDER در ایران فعالیت می‌کند و با تکیه بر تجربه طولانی در حوزه لجستیک بین‌المللی، محصولات این برند را با بهترین شرایط در اختیار مشتریان قرار می‌دهد.

SASCO تاکنون واردکننده لاستیک‌های TBR (کامیون و اتوبوس رادیال) و OTR (لاستیک‌های معدنی و راه‌سازی) LANDER بوده و اکنون با معرفی نسل جدید CTR (لاستیک‌های سواری و باری رادیال)، امکان انتخابی مطمئن برای خودروهای سواری نیز فراهم کرده است. کیفیت بی‌نظیر، سابقه درخشان بدون بازگشت کالا و خدمات کامل پس از فروش، از جمله دلایلی است که مشتریان زیادی در ایران LANDER را انتخاب کرده‌اند.

با خرید از SASCO، شما به تنها مسیر رسمی و مطمئن دسترسی دارید؛ جایی که اعتبار برند LANDER با حمایت و خدمات حرفه‌ای SASCO همراه می‌شود.

خلاصه مقاله

لاستیک خودرو نقشی حیاتی در ایمنی، عملکرد و مصرف سوخت دارد. آشنایی با اعداد، علائم و نوشته‌های روی آن، انتخاب تایر مناسب را آسان‌تر می‌کند. این نشانه‌ها شامل نوع لاستیک، پهنا، نسبت ابعاد، ساختار، قطر رینگ، شاخص بار، شاخص سرعت و استانداردهای چسبندگی هستند. شناخت ساختار تایر و ویژگی‌هایی مانند مقاومت در برابر سایش، عملکرد در گل و برف و جلوگیری از هیدروپلنینگ، به بهبود رانندگی و افزایش عمر لاستیک کمک می‌کند.