چرا صادرات زعفران به عمان؟

عمان، همسایه جنوبی ایران در حاشیه خلیج فارس، با جمعیتی حدود ۵ میلیون نفر و اقتصاد مبتنی بر نفت، یکی از بازارهای مهم برای زعفران ایرانی است.

صادرات زعفران به عمان دو دلیل استراتژیک دارد؛ اول، نیاز بازار داخلی عمان به زعفران ایرانی برای تولید محصولات محلی محبوب مانند مسقطی است. زعفران در عمان کشت نمی‌شود و به همین دلیل تولیدکنندگان مسقطی و صنایع غذایی این کشور به زعفران مرغوب ایرانی وابسته‌اند.

دومین دلیل، نقش عمان به‌عنوان مرکز توزیع و بازار واسطه‌ای برای صادرات مجدد به کشورهای دیگر، به‌ویژه آفریقا است. به‌عبارت دیگر این کشور یک نقطه کلیدی در زنجیره صادرات زعفران ایران محسوب می‌شود. موقعیت جغرافیایی عمان در تنگه هرمز، زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل هوایی و دریایی، و روابط تجاری نزدیک با ایران، مسیر صادرات را سریع و اقتصادی می‌کند.

آمار صادرات زعفران ایران به عمان

عمان یکی از مقاصد مهم صادراتی زعفران ایران در خلیج فارس است، هرچند سهم آن نسبت به بازارهایی مانند امارات متحده عربی، چین و اسپانیا کمتر است. ایران سالانه حدود ۲۷۰ تا ۳۵۰ تن زعفران تولید می‌کند که معادل ۹۰٪ تولید جهانی است. کل صادرات زعفران ایران در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۱۰ تن و به ارزش ۱۸۵ میلیون دلار بوده که عمان سهم قابل توجهی از آن داشته است.

صادرات زعفران به عمان در سال‌های اخیر روند صعودی داشته است، اما تحت تأثیر تحریم‌های بانکی و نوسانات قیمت جهانی قرار گرفته است؛ برای مثال، قیمت هر کیلو زعفران از حدود ۳,۰۰۰ دلار در سال ۱۳۹۰ به حدود ۹۰۰ دلار در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته است. بازار عمان بیش از ۹۰٪ نیاز خود به زعفران را از ایران تأمین می‌کند و تقاضای بالایی برای زعفران‌های باکیفیت مانند نگین سوپر دارد. میزان صادرات زعفران از ایران به عمان در سال 1402 حدود 2992 کیلوگرم بوده است.

روش‌های صادرات زعفران به عمان

برای صادرات زعفران به عمان چند مسیر اصلی وجود دارد که بسته به حجم، سرمایه و هدف شما انتخاب می‌شوند:

صادرات چمدانی

این روش برای مقادیر کوچک، معمولاً حدود ۱۰۰ گرم، مناسب است و نیازی به مجوزهای گمرکی ندارد. صادرات چمدانی در کشورهای هم‌جوار مرسوم است و به‌ویژه در مکان‌های پرتردد و بین گردشگران و تجار ایرانی، سودآوری بالایی دارد. افزایش سفرهای تجاری و گردشگری ایرانیان به عمان، این مسیر را به گزینه‌ای عملی و سریع تبدیل کرده است.

صادرات گمرکی

این نوع صادرات برای حجم‌های بزرگ‌تر و سازمان‌یافته مناسب است و شامل مسیرهای هوایی یا دریایی می‌شود. برای این روش لازم است مجوزهای قانونی اخذ شود و تعرفه‌های گمرکی پرداخت گردد. صادرات گمرکی به شما امکان می‌دهد در مقیاس وسیع‌تر فعالیت کنید و بازار عمان را به‌شکل حرفه‌ای‌تر پوشش دهید.

انتخاب بهترین مسیر صادراتی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله وزن زعفران، میزان سرمایه‌گذاری، نوع بازار هدف و تجربه عملی در تجارت. هر صادرکننده باید با توجه به شرایط خود، مناسب‌ترین روش را تعیین کند و در طول مسیر با جزئیات اجرایی آن آشنا شود.

در جدول زیر می‌توانید خلاصه‌ای از روش‌های صادرات زعفران به عمان را ببینید.

قیمت زعفران در عمان چقدر است؟

قیمت عمده زعفران سوپر نگین در سال ۲۰۲۵: ۲,۳۰۰ تا ۲,۶۵۰ یورو به ازای هر کیلوگرم (بسته به کیفیت و حجم سفارش) است.

از طرف دیگر قیمت خرده ۴ تا ۱۷ ریال عمانی (OMR) برای ۱ گرم زعفران ایرانی در فروشگاه‌های آنلاین مانند Muscat Food Market است.

در ۲۰۲۴، قیمت عمده حدود ۲,۸۴۰ یورو بود، اما در ۲۰۲۵ به‌دلیل افزایش تقاضای فصلی (مانند عید و مناسبت‌ها) و هزینه‌های حمل، ۵-۱۰% رشد داشته است.

مدارک و مجوزهای لازم برای صادرات زعفران به عمان

برای صادرات زعفران به عمان، لازم است مجموعه‌ای از مدارک، مجوزها و اسناد تجاری را پیش از آغاز فعالیت از سازمان‌های مربوطه تهیه کنید. این مدارک را می‌توان در سه دسته اصلی تقسیم‌بندی کرد:

الف) مدارک اساسی و مجوزهای پیش از شروع کار

این مدارک برای آغاز فعالیت‌های تجاری و شناسایی هویت صادرکننده الزامی هستند:

• کارت بازرگانی معتبر به نام صادرکننده: کارت بازرگانی به‌عنوان شناسنامه تجاری عمل می‌کند و برای شناسایی هویت شما در فعالیت‌های تجاری ضروری است.
• مجوز صادرات کالا: برای صادرات زعفران، اخذ مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت یا سازمان صدور گواهی‌نامه‌های صادراتی لازم است.

ب) گواهی‌های کیفیت و استاندارد محصول

این مدارک تضمین‌کننده سلامت، اصالت و کیفیت زعفران هستند و به‌ویژه برای اعتماد مشتریان عمانی اهمیت دارند:

1. گواهی بهداشت و قرنطینه محصول: برای اطمینان از سلامت و کیفیت محصول باید از مراجع ذی‌ربط دریافت شود.
2. گواهی استاندارد: این گواهی نشان‌دهنده تطابق محصول با استانداردهای ملی و بین‌المللی است.
3. گواهی مبدأ: مدرکی است که اثبات می‌کند محصول اصالت دارد و از ایران صادر می‌شود. برای دریافت آن می‌توان به اتاق بازرگانی و صنایع معادن یا اداره کل توسعه تجارت استان مربوطه مراجعه کرد.
4. گواهی کیفیت: صادرکننده باید گواهی‌نامه کیفیت زعفران را از آزمایشگاه‌ها و سازمان‌های معتبر دریافت کند تا مشتریان با اطمینان خرید کنند.
5. تجزیه و تحلیل زعفران (گزارش کیفیت): بسیاری از خریداران عمانی درخواست گزارش تجزیه و تحلیل کیفیت محصول دارند. تهیه این گزارش برای جلوگیری از مشکلات گمرکی ضروری است.

ج) مدارک گمرکی، حمل‌و‌نقل و مالی

این اسناد برای تکمیل فرآیند فروش و عبور کالا از گمرک ایران و عمان ضروری هستند:

1. اظهارنامه صادرات: مدرک رسمی ارائه‌شده به گمرک برای ثبت محموله صادراتی.
2. بارنامه (Bill of Lading - B/L): سند کلیدی حمل‌و‌نقل که قرارداد حمل، مالکیت کالا و مجوز دریافت آن را تضمین می‌کند.
3. اوراق بیمه: بیمه حمل‌و‌نقل بین‌المللی برای محافظت از زعفران در مسیر صادرات.
4. مدارک مربوط به گمرک و حمل‌و‌نقل: شامل اسناد مرتبط با خطوط هوایی یا دریایی و سایر مدارک قانونی.
5. لیست بسته‌بندی (Packing List): شامل جزئیات نوع اقلام، ابعاد بسته‌بندی، تعداد بسته‌ها و وزن خالص و ناخالص محصول. تهیه این لیست همراه با فاکتور برای حمل‌و‌نقل الزامی است.
6. پیش‌فاکتور: شامل جزئیات کالا، وزن، قیمت، کشور مبدا و مقصد و شرایط پرداخت است و باید به زبان انگلیسی به خریدار ارسال شود.
7. فاکتور نهایی: شامل جزئیات کامل معامله، تعداد کالاها، قیمت نهایی و شرایط پرداخت است و برای محاسبه هزینه‌های گمرکی و مالیاتی در عمان اهمیت دارد.

مراحل صادرات زعفران به عمان

مراحل صادرات زعفران به عمان نیازمند رعایت یک روند مشخص و منسجم است تا فرآیند تجاری و قانونی با موفقیت انجام شود. این مراحل را می‌توان در چهار بخش اصلی دسته‌بندی کرد:

1.اخذ مجوزها و مدارک لازم

برای شروع فعالیت‌های صادراتی، صادرکننده باید مجموعه‌ای از مجوزها و مدارک رسمی را تهیه کند. ازآنجا‌که لیست این مدارک در قسمت قبلی مقاله آمده است، ما در اینجا دوباره به آن نمی‌پردازیم.

2.آماده‌سازی و بسته‌بندی محصول

پس از دریافت مجوزها، باید کیفیت زعفران کنترل و بسته‌بندی آن مطابق با استانداردهای بین‌المللی و نیاز بازار عمان انجام شود. این مرحله شامل تجزیه و تحلیل و کنترل کیفیت محصول برای اطمینان از رعایت بالاترین استانداردها، و بسته‌بندی مطابق توافقات با خریدار و استانداردهای کشور مقصد به گونه‌ای که کیفیت محصول در طول حمل‌و‌نقل حفظ شود، است.

انجام امور اداری و گمرکی

پس از آماده‌سازی محصول، فرآیندهای اداری و گمرکی باید به‌دقت انجام شوند. در این مرحله، فاکتور نهایی شامل تمام جزئیات معامله و شرایط پرداخت به خریدار ارسال می‌شود. همچنین لیست بسته‌بندی (Packing List) که شامل نوع اقلام، تعداد بسته‌ها، ابعاد بسته‌بندی و وزن خالص و ناخالص محصول است، تهیه می‌شود. در نهایت، تشریفات گمرکی در مبدأ انجام و محموله با ارائه مدارک لازم ثبت می‌شود.

حمل‌و‌نقل بین‌المللی

مرحله نهایی صادرات زعفران، ارسال کالا به عمان است. در این مرحله، بهترین روش حمل‌و‌نقل انتخاب می‌شود که با توجه به وزن کم زعفران معمولاً حمل هوایی ترجیح داده می‌شود. ارائه اسناد لازم به شرکت حمل‌و‌نقل برای صدور بارنامه (Bill of Lading) و تحویل کالا به شرکت حمل‌و‌نقل جهت ارسال نهایی به مقصد عمان، تکمیل‌کننده این فرآیند است.

مزایای صادرات زعفران به عمان برای ایران

صادرات زعفران به عمان یکی از فرصت‌های مهم اقتصادی و فرهنگی برای ایران است که نه‌تنها درآمد مستقیم ایجاد می‌کند، بلکه اثرات گسترده‌تری بر اقتصاد، بازار جهانی و جایگاه فرهنگی ایران دارد.

1. تقویت درآمد و رشد اقتصادی

صادرات زعفران به عمان به ایران امکان می‌دهد تا از محصولی که ۹۰٪ تولید جهانی آن را در اختیار دارد، درآمد قابل توجهی کسب کند. علاوه‌بر آن، ورود ارز حاصل از صادرات موجب تقویت تراز تجاری و کاهش فشارهای اقتصادی در کشور می‌شود.

2. ایجاد فرصت‌های شغلی و رونق کسب‌وکار

تجارت زعفران با عمان فرصت‌های شغلی متنوعی در حوزه کشت، فرآوری، بسته‌بندی و صادرات ایجاد می‌کند. همچنین شرکت‌های حمل‌ونقل، بسته‌بندی و بازرگانی فعال در این زنجیره، از مزایای اقتصادی این تجارت بهره‌مند می‌شوند.

3. تثبیت جایگاه و اعتبار زعفران ایرانی در بازار جهانی

زعفران ایرانی به‌دلیل عطر، رنگ و کیفیت متمایز، در بازار جهانی شهرت بالایی دارد. صادرات مستمر به عمان به‌عنوان یکی از مصرف‌کنندگان اصلی این محصول، موجب تثبیت اعتبار ایران در بازارهای بین‌المللی می‌شود.

4. تقویت روابط اقتصادی و تجاری

انعقاد قراردادهای تجاری بین ایران و عمان، روند صادرات را تسهیل می‌کند و موانع قانونی و مالی را کاهش می‌دهد. این همکاری، امکان توسعه قراردادهای بلندمدت و همکاری در بخش‌های دیگر اقتصادی را نیز فراهم می‌سازد.

5. حفظ و ترویج اهمیت فرهنگی زعفران

زعفران علاوه‌بر ارزش اقتصادی، نماد فرهنگی و سنتی ایران است. صادرات آن به عمان به انتقال بخش از فرهنگ غذایی ایران کمک می‌کند و تبادل فرهنگی میان دو کشور را تقویت می‌نماید.

6. فرصت‌های توسعه صادرات به‌سایر بازارها

حضور فعال در بازار عمان می‌تواند به ایران مسیر ورود به بازارهای دیگر خاورمیانه و آفریقا را هموار کند. عمان به‌عنوان یک بازار واسطه‌ای و مسیر ترانزیتی برای صادرات به کشورهای همسایه، نقش کلیدی در افزایش حجم صادرات و کاهش هزینه‌های لجستیکی دارد.

چالش‌های صادرات زعفران به عمان

چالش‌های اصلی صادرات زعفران به عمان شامل موارد زیر است:

• رقابت: وجود رقابت شدید از سوی سایر کشورهای تولیدکننده زعفران.
• نوسان قیمت: تغییر و نوسان در قیمت زعفران در بازار جهانی و همچنین قیمت بالا و ارزش بالای «ریال عمان» نسبت به «ریال ایران».
• کیفیت و استاندارد: نیاز به تضمین کیفیت و استاندارد‌بودن زعفران برای تأمین رضایت مشتریان عمانی که به‌دنبال محصولات با کیفیت بالا هستند، به‌ویژه در صنایع دارویی و غذایی.
• بسته‌بندی: استفاده از فناوری‌های مدرن برای بسته‌بندی، حفظ کیفیت، ماندگاری و جلوگیری از آسیب در طول حمل‌و‌نقل.
• قوانین و مقررات: آشنایی با قوانین و مقررات صادراتی ایران و عمان و همچنین به‌روز‌بودن با تغییرات احتمالی در این قوانین.
• امور مالی و حمل‌و‌نقل: مدیریت دقیق مسائل مالی، حمل‌و‌نقل و بیمه محموله‌ها

شرکت حمل‌و‌نقل برای صادرات زعفران به عمان

انتخاب یک شرکت حمل‌ونقل قابل اعتماد، یکی از عوامل تعیین‌کننده در موفقیت صادرات زعفران به عمان است. زعفران به‌دلیل ارزش بالا و حساسیت نسبت به رطوبت، ضربه و تغییرات دما، نیازمند نظارت دقیق در تمام مراحل انتقال است و هر خطا می‌تواند کیفیت نهایی محصول را کاهش دهد. یک شرکت حرفه‌ای با مدیریت درست مسیر، زمان‌بندی دقیق، تکمیل اسناد گمرکی و ارائه مشاوره درباره نوع بسته‌بندی، کمک می‌کند محموله بدون تأخیر، بدون آسیب و طبق مقررات واردات عمان به مقصد برسد. در نهایت، برای صادرکنندگانی که به‌دنبال یک اجرای مطمئن و منظم هستند، ساسکو گزینه‌ای قابل اتکا است.